karta

1. Biała, czysta karta «o czymś, co jeszcze nie jest określone, o czym dopiero zdecyduje przyszłość»: Teraz rozpoczyna się nowa tysiąclatka, czysta karta. Jakie systemy wymyślicie na te tysiąc lat. Rekl 2000.

2. Ciemna karta «okres załamań, niepowodzeń, nieszczęść»: Jesteśmy tylko kroplą w strumieniu polskich dziejów. Składają się one nie tylko z chlubnych kart. Są w nich również karty ciemne: liberum veto, prywata, swary. TL 13/12/1981.

3. karc. Karta nóż «o bardzo silnych kartach, które się ma w ręku po rozdaniu»

4. Karta przetargowa «coś, czego można użyć w celu osiągnięcia czegoś, wygrania w jakimś sporze»: Dyskusja nad ubezpieczeniami społecznymi staje się kartą przetargową w nadchodzących wyborach, gdzie głosy emerytów będą miały istotne znaczenie. Polityka 21/1995.

5. Karta się (komuś) odwróciła

a) «ktoś zaczął wygrywać po wielu przegranych grach»

b) «po wielu niepowodzeniach nastąpiła poprawa»: (...) jako jedyna spółka giełdowa zanotowała znaczne straty w działalności gospodarczej. Jednak jesienią 1993 roku karta się nagle odwróciła. (...) Ze sprzedaży akcji (...) spółka uzyskała 1,125 bln starych złotych. P. Gabryel, M. Zieleniewski, Władza.

6. Kłaść, położyć, wyłożyć itp. karty na stół; odkryć, odsłonić karty; zagrać, grać w odkryte, otwarte karty «postawić, stawiać sprawę jasno, otwarcie, wyjawić, wyjawiać szczerze motywy swojego postępowania, swoje plany, powiedzieć, mówić prawdę, nie ukrywając niczego»: Widząc zaś negatywną reakcję polskich oficerów, pułkownik wyłożył karty na stół. – Jesteście na Tajwanie i podlegacie naszemu prawu. H. Mąka, Piraci.

7. Mocna karta

a) karc. «karta bijąca, atutowa»

b) «silny argument, dzięki któremu można wygrać w sporze z kimś»: Dla rządu i parlamentu nie są to sprawy pilne, bo remonty nie należą do mocnych kart w grze politycznej. Polityka 25/2000.

8. Postawić, rzucić coś na jedną kartę «zaryzykować coś»: Postawiłem wszystko na jedną kartę i chciałem zadziałać tak, żeby mnie wyrzucili. Przestałem chodzić do szkoły. W. Kowalewski, Bóg.

9. Znać, poznać czyjeś karty «orientować się, zorientować się w czyichś zamierzeniach; znać, poznać czyjeś tajemnice»: Lubię myśleć, że przewraca się w grobie, zastanawiając, co jeszcze wymyślę. Kiedyś w końcu muszę z nią wygrać. I wygram! Znam już wszystkie jej karty. H. Kowalewska, Tego lata.

Coś rozpadło się, rozsypało się jak domek z kart zob. domek.

Grać znaczonymi kartami zob. grać 7.

Gra w otwarte karty zob. otwarty 2.

Gra znaczonymi kartami zob. gra 3.

Karta komuś (nie) idzie zob. iść 15.

Żyć z kimś na kartę rowerową zob. żyć 10.